Václav Havel

Václav Havel (ur. w 1936 roku w Pradze). Wychował się w znanej praskiej rodzinie intelektualistów i przedsiębiorców. Z tego powodu władze komunistyczne uniemożliwiły mu uzyskanie wykształcenia zgodnego z zainteresowaniami. Ukończył szkołę dla laborantów chemicznych i w trakcie pracy zaocznie zdał maturę. W 1960 roku zaczął pracować Teatrze na Balustradzie jako technik sceniczny, dramaturg i asystent reżysera. W tym teatrze w 1963 roku wystawiono jego pierwszą pełnospektaklową sztukę Garden party. Tam również miały miejsce premiery następnych sztuk: Powiadomienie oraz Puzuk, czyli utrudniona możliwość koncentracji. Po 1969 roku Václav Havel miał zakaz publikowania w Czechosłowacji, a jego teksty ukazywały się po czesku jedynie w wydawnictwach podziemnych i na emigracji. Był wtedy jednym z głównych reprezentantów antykomunistycznej opozycji i wkrótce został uznany za jej przywódcę. Znalazł się wśród inicjatorów i autorów Karty 77. Za swoją działalność obywatelską był nieustannie prześladowany przez służbę bezpieczeństwa i wielokrotnie więziony. Książka Listy do Olgi stanowi zbiór 144 refleksyjnych listów, adresowanych do żony z więzienia, w którym w latach 1979–1983 odsiadywał karę za „działalność na szkodę kraju”. Jego najciekawsze politologiczne teksty i eseje z lat 70. i 80., w których analizował sytuację w Czechosłowacji po 1968 roku, to „List otwarty do prezydenta Gustáva Husáka” oraz obszerny esej Siła bezsilnych. Szczególną biografię stanowiła książka rozmów z Karelem Hvíźďalą Zaoczne przesłuchanie, która w grudniu 1989 roku była w Czechosłowacji pierwszą oficjalnie wydaną publikacją niezależną po dwudziestu latach tak zwanej normalizacji. W listopadzie 1989 roku Václav Havel stanął na czele Forum Obywatelskiego. Od 29 grudnia 1989 do 20 lipca 1992 roku pełnił funkcję prezydenta Czechosłowacji, a od 26 stycznia 1993 do 2 lutego 2003 roku – funkcję prezydenta Republiki Czeskiej. Obecnie zajmuje się przede wszystkim problematyką poszanowania praw człowieka na świecie i wspiera liczne projekty humanitarne, edukacyjne i dotyczące opieki medycznej. Za swój dorobek literacki, głęboko demokratyczne przekonania i wieloletnią działalność na rzecz poszanowania praw człowieka otrzymał wiele odznaczeń państwowych, międzynarodowych nagród i doktoratów honoris causa. Kilkakrotnie był kandydatem do Pokojowej Nagrody Nobla. W 1999 roku wydawnictwo Torst wydało siedmiotomowe Dzieła zebrane Václava Havla, w których na ponad sześciu tysiącach stron druku znajdują się między innymi jego wiersze, wszystkie 17 jego sztuk teatralnych oraz przemówienia prezydenckie z lat 1990–1999. Książki Havla i jego najważniejsze teksty zostały przetłumaczone na wiele języków, a jego sztuki teatralne są wciąż w repertuarze czeskich i światowych teatrów.