Tematem książki jest próba nowego spojrzenia na epokę Oświecenia, w której biorą początek idee mające znaczenie dla formowania się kultury i świadomości zbiorowej współczesnych czasów. Zawiera ona artykuły napisane przez grono najwybitniejszych światowych i polskich badaczy Oświecenia, którzy - przedstawiając nowe interpretacje filozofii i kultury tego okresu - uważają, że warto ponownie sięgnąć do tej epoki by zrozumieć procesy, które zachodzą we współczesnym społeczeństwie.

Książka ukazuje aktualny stan debaty na temat źródeł ideowych epoki, uwypuklając przy tym różnice w obrębie Oświecenia europejskiego i amerykańskiego. Przedstawia oryginalne interpretacje odbiegające od dotychczasowych utartych schematów ujmowania relacji między religią, moralnością, sferą publiczną i państwem, a także ukazuje nowatorstwo oświeceniowej refleksji nad relacjami między etyką i polityką.

Autorzy tekstów omawiają zapoczątkowane w czasach Oświecenia dyskusje nad miejscem religii w życiu publicznym, charakteryzują zróżnicowany nurt jakim było Oświecenie chrześcijańskie, rozważają też problem kosmopolityzmu czy proces kształtowania się nowoczesnych demokracji pod wpływem przemian wniesionych przez rewolucję francuską, a także pojęcie radykalizmu, które stanowi ważny, ale nie jedyny wyróżnik tej epoki, bowiem z dzisiejszego punktu widzenia kluczowe znaczenie dla kształtowania się nowoczesności mają przede wszystkim oświeceniowe idee tolerancji i praw człowieka.

Książka dostarcza gruntownej wiedzy o epoce Oświecenia, przydatnej nie tylko dla historyków filozofii, lecz także dla szerokiego grona humanistów oraz badaczy społecznych, studiujących filozofię, historię idei czy historię, oraz literaturoznawstwo i kulturoznawstwo.