Książka jest próbą ukazania na przykładzie wybranego górnośląskiego ośrodka miejskiego, jak w świetle zachodzących przemian społeczno-politycznych zaspokajane były w warunkach pogranicza potrzeby teatralne zwłaszcza polskojęzycznych jego mieszkańców oraz jakim przemianom i przewartościowaniom one podlegały, poczynając od inicjatyw teatralnych Karola Miarki w XIX wieku, a na wielokrotnych próbach stworzenia w latach międzywojennych własnego zawodowego zespołu teatralnego kończąc. Inspiracją do podjęcia tego tematu był sprzeciw piszącego wobec pojawiających się współcześnie od czasu do czasu opinii o ateatralności społeczeństwa Górnego Śląska, a także wobec panującego dość powszechnie przeświadczenia o rzekomym braku jego teatralnych tradycji.
Fakty zdecydowanie temu przeczą, ponieważ już ponad sto czterdzieści pięć lat temu zapoczątkowana została w uprzemysłowionej części regionu, na terenie dzisiejszego Chorzowa, nowożytna polska działalność teatralna. Zainicjowany został proces przekazywania poprzez sztuki teatralne, symboliką stworzoną przez słowa, dźwięki i obrazy, informacji społeczno-narodowych, w tym przede wszystkim pojęć, idei i uczuć. Zaczął formować się w trudnych warunkach narodowego i politycznego pogranicza kształt teatru, którego ludowe początki i charakter sprawiły, że wniósł on indywidualne wartości do ogólnopolskiej tradycji teatralnej.
Praca nie pretenduje do całościowego oglądu tradycji życia teatralnego Chorzowa i regionu, jest tylko próbą uchwycenia dominujących tendencji rozwojowych na przykładzie jednego z największych ośrodków górnośląskiego okręgu przemysłowego. Stanowi przegląd dokonań teatralnych w świetle dominujących idei, realizowanych w zgodzie lub w opozycji do akceptowanych i kultywowanych tu wartości.