Wątkiem przewodnim najnowszego wydania „Wojny i Pamięci” jest okupacja na wschodzie Europy i jej konsekwencje. Autorzy artykułów skupili się na wybranych zagadnieniach z tego zakresu tematycznego, docierając do wielu interesujących szczegółów.

Przypominanie o okrucieństwach niemieckich i sowieckich okupantów jest powinnością zarówno historyków w ogólności, jak i Muzeum II Wojny Światowej – jako instytucji naukowo-badawczej realizującej cele edukacyjne. Europa Wschodnia stała się bowiem areną bezprecedensowych aktów barbarzyństwa, ludobójstwa i dehumanizacji, których dopuszczali się Sowieci i Niemcy w latach 1939–1945.

„Terytoria te przechodziły z rąk do rąk, stając się miejscami zbrodni zarówno Związku Sowieckiego, jak i nazistowskich Niemiec. Wydarzenia, do których dochodziło wówczas we wschodniej Polsce, w krajach bałtyckich czy też na zachodnich terenach ZSRS, pomimo upływu lat od zakończenia największego w dziejach ludzkości konfliktu, pozostają w wielu aspektach nierozpoznane lub wiadomo o nich niewiele” – czytamy w przedmowie do najnowszego numeru „Wojny i Pamięci”.

Temat okupacji wschodnich terenów Europy poruszono w czterech artykułach. Jeden z nich skupia się m.in. na specprzesiedleńcach i deportacjach w głąb ZSRS (Dmitriy Panto). W artykule Wojciecha Grotta omówiono m.in. zakres relacjonowania działań obu okupantów na łamach „Kuriera Wileńskiego”. Z kolei Swiatosław Kulinok pisze o zacieraniu śladów przestępstw na terenie Białorusi przez Niemców. Do tematyki niemieckich i sowieckich zbrodni przeciwko Polakom nawiązuje również Maciej Jan Mazurkiewicz.

Dział „Varia” tym razem tworzą dwa wartościowe, obszerne teksty. Pierwszy z nich, autorstwa Marcina Kłodzińskiego, dotyczy walk o mosty tczewskie, do których doszło 1 września 1939 r. Z kolei Karol Polejowski szczegółowo opisuje znaczenie Notesu Olgierda Christy jako bezcennego źródła pozwalającego poznać działalność 5. Brygady Wileńskiej Armii Krajowej na Pomorzu Gdańskim tuż po zakończeniu II wojny światowej, a także opracowuje treść notatek. Całość numeru wieńczy recenzja Notatek lwowskich Ryszarda Gansińca, którą sporządził Rafał Michliński.