Madame Schiaparelli Ekstrawagancka krawcowa Agnes Gabriel Książka

„Madonna pod jodłami” podobno określana jest mianem jednego z najpiękniejszych i najbardziej poruszających dzieł w historii europejskiego malarstwa oraz najcenniejszym dobrem kultury zaginionym w czasie II wojny światowej. Malowidło Lucasa Cranacha Starszego przetrwało wojnę, grabież, podmianę i zniszczenie, by w końcu powrócić do Wrocławia. Jego losy mogłyby posłużyć za kanwę filmowego thrillera, ale póki co stały się inspiracją do napisania powieści. Książkę, której tytuł to powszechna nazwa dzieła, czyli "Wrocławska madonna" napisała Jolanta Maria Kaleta w 2012 roku, kiedy to dopiero do opinii publicznej dotarła wiadomość, że obraz posiadał Kościół Katolicki w Szwajcarii i powrócił do Polski. Pierwsze wydanie książki, sama historia obrazu oraz wystawa czasowa "„Madonna pod jodłami” - dzieło Lucasa Cranacha", w Muzeum w Gliwicach, które gościło płótno w 2023 roku, umknęły mojej uwadze. Moje zainteresowanie wzbudziła natomiast okładka wznowienia powieści, które ukazało się w sierpniu tego rok, wraz z audiobookiem, który towarzyszył mi przy obowiązkach domowych przez kilka ostatnich dni. Muszę przyznać, że autorka z niezwykłą intuicją połączyła w książce fikcję z faktami. Nie wiedząc jeszcze, jak niezwykły finał będzie miała ta historia w rzeczywistości, nieświadomie przewidziała ten prawdziwy! Powieść to nie tylko opowieść o zaginionym dziele sztuki, lecz także wnikliwe spojrzenie na realia PRL-u: relacje między władzą a Kościołem, inwigilację, polityczne gry i represje, a także podziały, które dzieliły zarówno państwa, jak i ludzi. To nie tylko buduje klimat, ale także uwidacznia motywacje bohaterów. Nie są oni dokładnym odwzorowaniem postaci historycznych, lecz reprezentują postawy typowe dla obywateli PRL-u i tych, którzy po marcu 1968 roku musieli opuścić kraj. Doceniam z jaką swobodą i precyzją autorka korzysta z metaforyki i symboliki, np. rozdarcia Europy, powojennej Polski, fałszu, autentyczności, wolności, pamięci czy utraty. Epilog osadzony w 1990 roku przywołuje refleksję o tym, co pozostaje niezmienne mimo upływu czasu, poczuciu tożsamości oraz o postrzeganiu przeszłości przez pokolenie wychowane w demokracji i wolności. Myślę , że książka może przypaść do gustu osobom zainteresowanym historią, realiami PRL-u oraz tajemnicami zaginionych dzieł sztuki, które stanowią motor napędowy akcji i wielowątkowy motyw powieści. Dodam, iż głos lektora Macieja Więckowskiego jest wyraźny i przyjemny dla ucha, jednak słuchanie audiobooka nie zaangażowało mnie w takim stopniu, w jakim być może zaangażowałoby mnie czytanie tekstu, ponieważ czytanie daje mi większą możliwość odczuwania emocji bohaterów i samodzielnej interpretacji wydarzeń, byłabym też w stanie dostrzec więcej szczegółów i zawiłości, a moje ogólne wrażenia mogłyby być zupełnie inne. W moim odczuciu wersja audio zyskuje natomiast szczególną wymowę dopiero w epilogu, dlatego warto dobrze przemyśleć, po którą wersję sięgnąć.