Wyobraź sobie, że żyjesz w ponurym świecie, bez komórki, tableta, komputera. Przed sklepami wiją się kolejki, choć na półkach brakuje towarów. W telewizji są tylko dwa programy, a z obu sączą się te same kłamstwa.

Katarzyna nie zna innego świata. Życie wydaje jej się szare jak papier toaletowy zrobiony z makulatury i nudne niczym akademia z okazji rocznicy rewolucji październikowej. Do czasu, gdy poznaje dwie dziwaczne starsze panie, a w ich tajemniczym mieszkaniu znajduje pewien niezwykły przedmiot…

Można napisać: wciągająca. Jedna z tych, od których przed dotarciem do ostatniej strony nie mamy ochoty się oderwać (choć sprawy zawodowe i obowiązki domowe czekają). Niebanalni i bynajmniej niepapierowi bohaterowie. Intrygujący sekret. Podróż do Polski lat 80. Powieść obyczajowa, choć trochę też psychologiczna i fantastyczna.

To wszystko prawda. Ale tego rodzaju ogólniki wpisują jedynie Biały teatr panny Nehemias w pewne kategorie książek, utarte schematy. Tymczasem powieść Zuzanny Orlińskiej zaskakuje. Niesie w sobie o wiele więcej treści niż przeważająca grupa powieści dla nastolatków. Bo przyjaźń, zakochanie, szkolna codzienność, choć są obecne, stanowią jedynie pewnego rodzaju tło. Tak jak i peerelowska rzeczywistość, z którą różnymi sposobami mierzą się bohaterowie. Biały teatr wydaje się mieć znamiona powieści uniwersalnej, mówiącej między innymi (!) o ułudzie, fantazji, w jaką uciekamy, czyniąc ją swoim więzieniem. Znakomita powieść o wewnętrznym zniewoleniu, mechanizmach uzależnienia i… nadziei.

Prywatnie: fanką książek Zuzanny Orlińskiej zostałam po przeczytaniu Detektywów z klasztornego wzgórza. Swoboda pióra, fantazja, poczucie humoru, umiejętne tworzenie pełnej przygód fabuły i oczywiście nawiązania do Makuszyńskiego przekonały mnie, że „to jest to”. Dlatego z niecierpliwością wyczekiwałam Białego teatru panny Nehemias. Zaczęłam czytać i… odkryłam zupełnie inną Orlińską. Czy byłam rozczarowana? Absolutnie! Zanim skończyłam, stworzyłam w myślach listę osób, z którymi chcę się Białym teatrem podzielić, by poznać ich opinie, podyskutować. Dla mnie – książka niezwykła.

Karolina Mucha