Trzy pasjonujące, mistrzowskie biografie historyczne rzucają nowe światło na władzę rosyjskich despotów i mentalność rosyjskiego narodu.

Katarzyna Wielka. Nienasycona żądza życia i władzy

Bezwzględna despotka i przyjaciółka filozofów, przebiegła w polityce i rozmiłowana w sztuce. Zwycięska cesarzowa i nienasycona kochanka. Semiramida i Messalina Północy.

Caryca Rosji Katarzyna II zwana Wielką przez ponad 34 lata (1762-1796) rządzi twardą ręką, krwawo tłumi bunty, prowadzi zręczne gry polityczne i zwycięskie wojny. Unicestwienie potęgi tureckiej, przyłączenie Krymu, rozbiory Polski – zawsze w imię świętych interesów imperium.

Mieni się liberalną, a postępuje jak autokratka: tortury i morderstwa są nieodłączną częścią jej polityki. Wzniosłe idee filozofów nie przeszkadzają jej umacniać poddaństwa, a mimo to dla swego ludu pozostaje ukochaną „mateczką”. Ostentacyjnie wspiera pisarzy i artystów, ale to tylko propaganda na użytek oświeconej Europy.

W miłości jest wstydliwa w słowach, rozwiązła w czynach. Obdarzona krwistym i porywczym temperamentem, mężczyzn ma za narzędzia rozkoszy. Żelazną wolą, pracowitością i inteligencją osiąga wszystko, czego pragnęła. Poślubia nie tylko następcę rosyjskiego tronu, którego niebawem zamorduje – poślubia samą duszę rosyjskiego narodu. Niemka, w której żyłach nie płynie ani kropla krwi rosyjskiej, staje się ucieleśnieniem Rosji.

Piotr Wielki. Geniusz i szaleństwo

Kim naprawdę był twórca Imperium Rosyjskiego?

Fascynującym geniuszem, który słaby i zacofany kraj przekształcił w mocarstwo? Czy przerażającym szaleńcem, który bez wahania przelewał krew poddanych i własną ręką zadał śmierć zbuntowanemu synowi?

Nigdy nie zostało rozstrzygnięte, kto naprawdę był ojcem Piotra, bo ani fizycznie, ani psychicznie nie był podobny do cara Aleksego.

Piotr I Wielki, koronowany na cara w 1689 roku, w 1721 roku przyjmuje tytuł Cesarza Wszechrusi. Obala dawne obyczaje z niewiarygodną zaciekłością, obcinając brody i głowy, narzucając swym rodakom europejskie stroje i poglądy. Przeprowadza radykalne reformy administracji, prawa, finansów, gospodarki. Tworzy regularną armię i flotę.

Wojuje kosztem tysięcy ludzkich istnień z Turkami i Szwedami. Poświęca życie tysięcy, wznosząc na moczarach nową stolicę – Sankt Petersburg. Kładzie podwaliny pod nowoczesny przemysł, buduje drogi, zakłada szkoły, unowocześnia rolnictwo. A wszystko za cenę zniewolenia narodu, wydanego na łup skorumpowanej biurokracji.

Władca niezmierzonego kraju umie posługiwać się kompasem, siekierą cieśli i katowskim toporem. Buduje statki i wyrywa zęby swoim poddanym. To olbrzym, który góruje wzrostem nad otoczeniem. Mocarz, który łamie w rękach podkowy. Prostak, który znajduje upodobanie w obżarstwie, pijaństwie, rozpuście i błazenadach, rozmiłowany jest w europejskiej cywilizacji i przemocą chce do niej wprowadzić Rosję.

Gdyby nie świadectwa historyczne, można by sądzić, że car Piotr I Wielki jest mitycznym tworem ludowej wyobraźni, nie zaś autentyczną postacią z krwi i kości.

Iwan Groźny. Krwawy twórca Carstwa Rosyjskiego

Iwan IV – osierocony przez ojca i matkę, oddany pod opiekę wydzierających sobie władzę bojarów – od dzieciństwa uczy się przebiegłości i okrucieństwa. W 1547 roku koronuje się i ogłasza pierwszym carem Wszechrusi. Ma wtedy siedemnaście lat. Od razu staje się władcą despotycznym.

Skłonność do przemocy i rozwiązłości łączy z chorobliwą wręcz pobożnością. Sadysta i mistyk zarazem, ma się za namiestnika Boga na ziemi i z góry rozgrzesza się z wszelkich występków, bo święcie wierzy, że zło czyni w tajnym porozumieniu ze Stwórcą.

Wybujała podejrzliwość każe mu wszędzie dostrzegać szpiegów i zdrajców. Jego najwierniejsi dworzanie giną jeden po drugim okrutnie torturowani. Kocha przelewać krew, ale kocha też kobiety. Żeni się osiem razy, nie bacząc na dezaprobatę Kościoła.

Jednocześnie jest wybitnym reformatorem. Gorliwie pracuje nad reorganizacją kraju i poszerzeniem jego granic w nieustannych walkach, ze zmiennym szczęściem, z Polakami, ze Szwedami, z Tatarami...

I tak, rozdarty między wizjonerską błyskotliwością i przenikliwością umysłu a okrucieństwem, między dewocją a rozpustą, car Iwan Groźny pozostaje nieodgadnioną zagadką. Kim był naprawdę krwawy twórca carstwa rosyjskiego?