Świetny pomysł uruchomienia serii Biblioteka 800-lecia Torunia otwiera książka jej znakomitego inicjatora. Mamy tu zachętę do sprzęgania historii tego niezwykłego Miasta z losami biograficznymi osób zaznaczających w nim swoją obecność poprzez dokonania, ale i poprzez wartościowe, wręcz symboliczne spotkania z różnobarwną paletą osobowości twórczych swego czasu. Nie jest zbyt częste odkrycie, że człowiek kiedyś zarządzający kulturą miejską sam objawia się jako głęboko przeniknięty kulturowo tradycją i jej życiem współczesnym, troszcząc się o oba wymiary kondycji historycznego matecznika Mikołaja Kopernika i Samuela Bogumiła Lindego, miasta uniwersyteckiego, przejmującego tradycje wileńskie i budującego zręby nowoczesności w duchu europejskim. Michał Staśkiewicz objawia się jako niezwykły narrator, mistrz skrótu, finezyjny obserwator gestów i „chwil brzemiennych w znaczenie”, jak to romantycznie wyrażał Johann Wolfgang Goethe. Tytułowy „życiorysta” mówi nie tylko o sobie, ale przede wszystkim o aurze, o przeżyciach, łącznie składających się na „genius loci” Miasta, w którym „gotyk na dotyk” współżyje z twórczymi wydarzeniami, sprzyjając spotkaniom duchowym, budząc wrażliwość i otwartość na świat. Autor to wszystko pokazuje z niezbędną dawką autoironii, z perspektywy refleksyjnej, jako przewodnik odsłaniający to, co ulotne i łatwe do zapomnienia, a co zarazem buduje bogactwo ducha i nadaje sens życiu w miejscu, do którego przybywają wielcy kultury, które ma więzi ze światem pełnym różnorodności i z którego na ten świat się wypływa. Toruń zasługuje na taki obraz miasta pogranicza kulturowego poprzez opowieść jego niezwykłego mieszkańca, przyjaciela Getyngi, obywatela świata.

Lech Witkowski