Wyprawa Sobieskiego do Mołdawii w 1686 r. Czesław Chowaniec

Udział Rzeczypospolitej w wojnie Ligi Świętej z Turcją u schyłku XVII w. nie został dotąd w naszej literaturze historyczno-wojskowej należycie wyjaśniony. Wojna, którą tak chlubnie rozpoczął król Jan III pod Wiedniem w 1683 r. i której przez długie lata był głównym uczestnikiem, przedstawia się nam w świetle dotychczasowych badań jako splot zdarzeń drugorzędnego znaczenia, przyćmionych blaskiem wiedeńskiego zwycięstwa, stojących nawet poza czynami Podhajec, Chocimia, Lwowa i Żórawna z pierwszej wojny tureckiej. A przecież kampanie żwaniecka i bukowińska, wyprawy mołdawskie, akcje oblężnicze pod Kamieńcem i obrona pogranicza ruskiego przed Tatarami w latach 1683-1699 to działania oręża polskiego, które może nie były tak błyskotliwe jak tamte, zwłaszcza że dokonywały się na tle rozprzęgania się naszej wojskowości, niemniej jednak zasługiwać powinny na większe zainteresowanie już przez to, że przypadały na ostatnie lata największego naszego wodza i jego zamierającego geniuszu.