Są takie osoby, które, chcąc zająć się interesującą lekturą, taką jak chociażby ciekawy kryminał, sięgnęły po „Mężczyzn, którzy nienawidzą kobiet”. Przeczytały kilka stron, stwierdziły, że „strasznie nudne to i przereklamowane”, odłożyły na półkę i zakończyły swoją przygodę z trylogią szwedzkiego pisarza. Czy wiele jest takich osób? Nie sądzę, bowiem popularnością serii Milenium dorównać trudno, kolejne części znikają z księgarń szybciej niż ciepłe bułeczki z najlepszej piekarni, a ten, kto raz zafascynował się światem Lisbeth Salander i Mikaela Blomkvista, tysiące stron o ulubionym duecie pochłania szybciej, niż zjadłby wspomnianą, świeżą bułeczkę.

                Sally i Kallego poznajemy w I części trylogii, zatytułowanej: „Millenium. Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”. Skompromitowany, w depresji i z więziennym wyrokiem Blomkvist bada historię rodu Vangerów oraz tajemnicze zniknięcie nastoletniej siostrzenicy nestora rodu, a pomaga mu w tym Salander. Po zaskakującym i, z pewnością, rozczarowującym dla miłośników romantycznych historii zakończeniu, otrzymujemy część II – „Dziewczynę, która igrała z ogniem”. Na plan pierwszy wysuwa się w tej części Lisbeth, w całej okazałości– jej dzieciństwo, charakter, motywy podejmowania takich a nie innych decyzji. Wydawnictwo Millenium natomiast zajmuje się sprawą Daga i Mii – dziennikarza oraz doktorantki kryminologii, którzy zamierzają ujawnić swoją rozprawę o nielegalnym przemycie, pobycie i nieludzkim traktowaniu prostytutek z Europy Wschodniej. Badacze za swoje odkrycia i chęć podzielenia się nimi z opinią publiczną zostają zastrzeleni, a winą za to zostaje obarczona nie kto inny, jak tylko Lisbeth Salander…

W trzeciej części natomiast, zatytułowanej „Zamek z piasku, który runął”, odnajdujemy Lisbeth ciężko ranną po starciu z ojcem, zaraz po wydarzeniach z części drugiej. Dzięki natychmiastowej pomocy Mikaela, dziewczyna ma szansę na przeżycie, trafia do szpitala, gdzie rozpocznie się trudna walka o jej życie i zdrowie. Lisbeth ma szczęście – zajmujący się nią lekarz nie zważa na fakt, że jej pacjentka jest od kilku miesięcy poszukiwana listem gończym i oskarżona o potrójne zabójstwo, traktuje ją jak każdego innego pacjenta. Z jego pomocą, a także wytrwale stojącego u jej boku Mikaela, ma szansę opracować linię obrony i nareszcie wyzwolić się i oczyścić z zarzutów, a także rozprawić ze swoją przeszłością.

                „Millenium” jest nie tylko zapierającym dech w piersiach kryminałem – to przede wszystkim manifest polityczny i społeczny Stiega Larssona, którego celem życiowym była walka z niesprawiedliwością. Larsson był działaczem społecznym, zajmującym się prawem kobiet, demokracją oraz wolnością słowa, sprzeciwiający się rasizmowi, nazizmowi, seksizmowi. „Zamek z piasku, który runął” zawiera elementy thrillera politycznego, w którym obnaża działalność partii oraz służb specjalnych, pokazuje, jak niesprawiedliwe i szokujące mogą okazać się działania mechanizmów władzy, które bez powodu mogą zniszczyć jednostkę. Lisbeth jest ofiarą systemu oraz skandalicznego braku empatii, jakim wykazali się urzędnicy na najwyższych szczeblach władzy. Salander jest mocnym głosem Larssona uderzającym we współczesne państwo oraz jego domniemane mroczne, ukrywane tajemnice. Jest to również najbardziej okazały manifest feministyczny Larssona, który stał się głosem szwedzkich feministek XXI wieku. III część ukazuje mocne, kobiece charaktery. Oprócz uwielbianej Salander, ogromną rolę odgrywa siostra Mikaela, Annika Giannini, wspaniała prawniczka zajmująca się prawem kobiet, świetnie sobie radząca w czasie widowiskowej części na sali rozpraw sądowych. Również Erika Berger, reprezentująca wyzwoloną stronę kobiecości, oprócz manifestowania rozwiązłości, braku chęci bycia typową kurą domową czy matką, daje się poznać jako znakomita redaktor naczelna, która potrafi poradzić sobie w każdej sytuacji. Wygrać i przegra z klasą, umie pogodzić się z porażką, kierować swym własnym rozumem i sumieniem, przy okazji zawsze na tym zyskując.

                I tym razem to Lisbeth jest osobą, która kradnie serce każdemu: z pozoru oschła, zamknięta w sobie i wrogo nastawiona, w trzecim tomie ukazuje swoją kruchość, delikatność i wrażliwość. Niekiedy ma się wrażenie, że ta dorosła kobieta, ważąca czterdzieści kilo i mająca metr pięćdziesiąt wzrostu, to faktycznie tylko mała, szmaciana laleczka, którą bardzo łatwo skrzywdzić i którą już ktoś nieodwracalnie skrzywdził. Wrażenie to jednak nie trwa długo: Lisbeth dysponuje przecież nie tylko zwinnością, szybkością i doskonałym opanowaniem broni, ale przede wszystkim swoim niesamowitym, bystrym umysłem, który pozwolił jej szczycić się mianem najlepszej szwedzkiej hakerki. Czy Lisbeth zostanie uniewinniona? Jak kończy się trylogia Larssona? Zachęcam do lektury.

„Zamek z piasku, który runął”, to trzecia cześć bestsellerowej trylogii „Millenium” szwedzkiego pisarza, Stiega Larssona. Ostatnia część cyklu nie zawodzi. Jest mocna, wielowątkowa i wciągająca. Największą wadą wszystkich powieści Larssona jest to, że czytelnicy nie otrzymają kolejnego tomu. Autor zmarł w listopadzie 2004 roku na atak serca.

Stieg Larsson planował całą długą serię przygód dziennikarza Mikaela Blomkvista i genialnej hakerki, Lisbeth Salander. Nieoficjalnie mówi się o tym, że miał pomysły na kolejne siedem tomów. Ostatnia część trylogii ma zakończony główny wątek kryminalny, ale w innych wątkach pozostaje wciąż wiele niedomówień, które aż proszą się o kontynuację.  Co prawda, powstała kolejna część, nosząca tytuł „Co nas nie zabije” napisana przez dziennikarza Davida Lagercrantza, jednak poza imionami bohaterów, tej książki nic nie łączy z trylogią Larssona. Postacie są sztuczne, wydarzenia pozbawione klimatu, który wykreował Larsson w „Millenium” oraz brakuje pobocznych wątków, natomiast mamy całe mnóstwo naiwnych rozwiązań (główne tych dotyczących technologii). 

Wszystkie trzy tomy trylogii „Millenium” łączą się ze sobą, choć tylko w dwóch ostatnich jest to naprawdę ważne. Fabuła pierwszej książki, „Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”, jest głównie zamkniętą historią, która pokazuje, w jaki sposób Mikael Blomkvist zdobył sławę, co reprezentuje sobą miesięcznik „Millenium” oraz kim jest Lisbeth Salander i dlaczego nie musi się za bardzo martwić o swoje finanse.