Przechodząc do oceny merytorycznej dysertacji Michała N. Faszczy pragnę z pełnym przekonaniem podkreślić, że jego rozważania bez wątpienia wnoszą istotny wkład w naukowy dyskurs dotyczący szeroko rozumianej rzymskiej wojskowości, a także rozważań nad rzymską dyscypliną wojskową, prawem wojskowym (ius militare) i prawem rzymskim w ogóle. Autorowi recenzowanej pracy udało się w znakomity sposób wykazać, że nasza wiedza w tej materii jest często skażona interpretacjami, które dotyczą innej epoki historycznej, a mianowicie Cesarstwa, przenoszonymi przez badaczy (mniejsza zresztą o to, czy świadomie, czy też nie) na okres późnej Republiki. […] Chciałbym również bardzo mocno zaakcentować oryginalność wywodów Autora, co jest wynikiem przeprowadzenia przezeń skrupulatnej analizy zachowanych testimoniów źródłowych, jak również krytycznej lektury współczesnych opracowań naukowych.
(z recenzji dr. hab. Krzysztofa Królczyka, prof. UAM)

Osią rozważań M. Faszczy pozostaje w istocie kondycja państwa w jego najbardziej istotnych aspektach funkcjonowania, zaś armia staje się jedynie soczewką czy lustrem, w którym skupiają się lub odbijają kluczowe problemy res publica. […] jednocześnie przychodzi mu walczyć ze stereotypami, uproszczeniami, nadinterpretacjami, nawet ignorancją i wszystkim, co stanowi istotę tradycyjnego postrzegania armii rzymskiej. W tym tyglu […] zrodziła się niemal modelowa praca dla nowoczesnych studiów nad dziejami Republiki [...].
(z recenzji dr. hab. Dariusza Słapka, prof. UMCS)



Michał Norbert Faszcza (ur. 1985), doktor nauk humanistycznych, adiunkt na Wydziale Historycznym Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Jego badania koncentrują się na dziejach Republiki Rzymskiej i zachodnich społeczności celtyckich, jak również recepcji rzymskich koncepcji militarnych. Autor czterech monografii o tematyce cezariańskiej oraz ponad trzydziestu artykułów naukowych i popularnonaukowych poświęconych tym zagadnieniom.