Musiałam odejść. Wspomnienia żony i syna Osamy bin Ladena Jean Sasson, Nadżwa bin Laden, Omar bin Laden Książka

„Musiałam odejść. Wspomnienia żony i syna Osamy bin Ladena” – Jean Sasson, Nadżwa bin Laden, Omar bin Laden

Gdy Nadżwa miała piętnaście lat, dowiedziała się, że zostanie wydana za swojego kuzyna. Nie buntowała się przeciwko tej decyzji, bo pokochała starszego od niej o rok Osamę Bin Ladena.  Dla Osamy gotowa była zacząć zasłaniać twarz i wyjechać daleko od domu. Początkowo wspaniałe życie zaczęło się zamieniać w koszmar, gdy mąż zaangażował się w działalność ekstremistyczną. Po zakazie posiadania lodówki przychodzi czas na wychowywanie synów poprzez długie wyprawy (bez wody!) na pustynię, aby udowodnić im, że co ich nie zabije, to wzmocni. Ceną za spełnienie marzenia Osamy o dżihadzie była zamiana dostatniego życia w Arabii Saudyjskiej na pobyt w górskiej fortecy Tora Bora - bez łóżek, elektryczności i bieżącej wody.  Nawet najwięksi zbrodniarze mają bliskich: braci, małżonków, dzieci. Bin Ladenowie - żona Nadżwa i syn Omar - przerywają milczenie i opowiadają o tym, jak wyglądało ich życie. Z pomocą dziennikarki Jean Sasson - autorki bestsellerowej Księżniczki - wprowadzają nas w prywatny świat wroga publicznego. To niezwykłe wyznanie odsłania również szokujące fakty o codziennym życiu kobiet w świecie islamu.

Historia rodziny bin Ladena

„Musiałam odejść”, książka autorstwa Nadżwy i Omara bin Ladenów napisana we współpracy z Jean Sasson, odsłania prywatną historię jednej z najbardziej kontrowersyjnych rodzin współczesnego świata. To historia, która rozpoczyna się z przybyciem na ziemi Arabii Saudyjskiej Mohammeda bin Awada bin Ladena, imigranta z Jemenu. Stworzył on w Arabii prawdziwe imperium budowlane, z czasem zaczął otrzymywać zlecenia od samej rodziny królewskiej. Miał ponad pięćdziesięcioro dzieci z kilkunastoma kobietami. Jednym z dzieci tych był właśnie Osama, który urodził się w 1957 roku jako syn Alii Ghanem. Choć dorastał w prawdziwym przepychu, skierował się jeszcze w młodości w radykalnym kierunku. Wpływ na to miały zarówno wahabickie nauki, jak i ówczesne wydarzenia polityczne, wśród nich radziecka interwencja w Afganistanie, gdy młody Osama wyjechał do Pakistanu, gdzie organizował pomoc dla afgańskich mudżahedinów. Wspomnienia i biografia Nadżwy, pierwszej żony Osamy, i ich syna Omara doskonale ukazują, jak miłość i lojalność wobec bin Ladena zderzały się z jego rosnącym ekstremizmem. Nadżwa poślubiła go w wieku piętnastu lat, była całkowicie gotowa, by podporządkować się jego wizji życia. Początek tego małżeństwa pełen był harmonii, lecz w miarę radykalizowania się Osamy coraz bardziej odczuwalne dla rodziny były skutki wyborów ojca. Po śmierci Mohammeda w katastrofie lotniczej w 1967 roku rodzina rozproszyła się, a bracia Osamy, tacy jak Salem czy Bakr, kontynuowali działalność firmy, dystansując się od jego politycznych ambicji. Rodzeństwo bin Ladena przez cały czas żyło w cieniu jego rosnącej sławy jako przywódcy al-Kaidy. Książka ujawnia też napięcia między Osamą a jego braćmi, którzy odcięli go od funduszy po jego wygnaniu z Arabii Saudyjskiej w 1991 roku. We wspomnieniach Nadżwa i Omar podkreślają patriarchalną strukturę tej rodziny, w której autonomia kobiet była silnie ograniczona, a od dzieci wymagano bezwzględnego posłuszeństwa. Historia rodziny Osamy bin Ladena pełna jest więc kontrastów kontrastów – od bogactwa do izolacji, od bliskości do całkowitego rozłamu.

Życie w Arabii Saudyjskiej

Opisane w książce „Musiałam odejść” życie w Arabii Saudyjskiej stanowiło połączenie luksusu z surowymi zasadami religijnymi. Wczesny ślub oznaczał dla Nadżwy konieczność wyprowadzki do domu Osamy w Dżuddzie, gdzie na początku małżeństwa mogła cieszyć się wygodnym życiem pozyskanym dzięki rodzinnemu interesowi męża. Rodzina Osamy bin Ladena żyła jednak nie tylko w luksusie, ale też pod ścisłą kontrolą patriarchalnych zasad. Nadżwa musiała nosić nikab i ograniczyć kontakty ze światem zewnętrznym. Jej miłość do Osamy stopniowo zaczęła być przytłaczana przez przymus, podporządkowanie obowiązującym w domu coraz bardziej radykalnym zasadom. Życie rodziny zmieniło się w ten sposób choćby w latach 80., gdy bin Laden zaangażował się w dżihad. Zaczął wychowywać swoich synów tak, aby ich życie podporządkowane było takim zasadom, jak jego wszystkie wybory. W Arabii Saudyjskiej, gdzie religia i tradycja regulowały każdy aspekt życia, Nadżwa zmagała się z izolacją – nie mogła prowadzić samochodu, pracować ani swobodnie wychodzić z domu. Wspomnienia i biografia przedstawiają szokujące szczegóły: kobiety w rodzinie bin Ladenów, mimo bogactwa, żyły w cieniu mężczyzn, a ich edukacja była ograniczona do nauk religijnych. Osama, choć początkowo łagodny, stawał się coraz bardziej ascetyczny, zakazując dzieciom słuchania muzyki, oglądania telewizji i noszenia zachodnich ubrań. Życie codzienne obejmowało coraz więcej modlitw, wizyt u krewnych i ciężką pracę przy wychowywaniu dzieci, ale dla Nadżwy oznaczało to narastające poczucie uwięzienia. Rodzina Osamy bin Ladena mimo swojego statusu była pod stałą presją społeczną, by dostosować się do wahabickich norm. Gdy Osama zaczął finansować dżihad z rodzinnych funduszy, doprowadził do konfliktu ze swoimi braćmi. Książka „Musiałam odejść” ukazuje, jak Arabia Saudyjska, z jej świętymi miastami Mekką i Medyną, była dla Osamy zarówno źródłem inspiracji, jak i miejscem, które odrzuciło go za ekstremizm. To opowieść o życiu w luksusie, które szybko utonęło w narastającej kontroli i zaślepieniu religijnymi zasadami.

Ucieczka i nowe życie

Ucieczka i nowe życie Nadżwy i Omara bin Ladenów, opisane w książce „Musiałam odejść” to niezwykle dramatyczna i wzruszająca opowieść o zerwaniu z życiem u boku Osamy. Po wygnaniu z Arabii Saudyjskiej w 1991 roku rodzina przeniosła się do Sudanu, gdzie Osama kontynuował rozszerzanie swoich wpływów. Następnie trafili do Afganistanu, gdzie zamieszkali w górskim kompleksie jaskiń Tora Bora. Tu warunki były prymitywne, iście spartańskie – brakowało łóżek, elektryczności i bieżącej wody. Był to surowy kontrast wobec wcześniejszego życia w luksusie. We wspomnieniach i biografii Nadżwa opowiada, jak zmagała się z trudami wychowywania dzieci właśnie w takim miejscu. Z biegiem czasu coraz więcej trzeba było poświęcić, by ojciec rodziny mógł uskuteczniać swoją misję. Również jego syn Omar jako nastolatek był zmuszany do treningów w obozach al-Kaidy, przez co czuł wzbierający w nim bunt przeciwko ojcu. Punktem zwrotnym w historii Nadżwy miały być ataki terrorystyczne z 11 września 2001 roku, które z Osamy uczyniły wroga publicznego, przeciwko któremu toczyła się „War on Terror”. Nadżwa podjęła jednak decyzję o ucieczce jeszcze wcześniej. Opuściła Afganistan z kilkoma synami, a swoje kroki skierowała do Syrii. Omar uciekł w 2003 roku, odrzucając ideologię ojca i osiedlając się najpierw w Arabii Saudyjskiej, a później w Katarze i Wielkiej Brytanii, gdzie poślubił Brytyjkę, Zainę. Nadżwa znalazła spokój w Damaszku, a później przeniosła się do Kataru, gdzie mieszka również siódemka jej dzieci, podczas gdy Omar stał się aktywistą na rzecz pokoju. Książka „Musiałam odejść” opisuje ich nowe życie jako próbę uwolnienia się od cienia Osamy – zmaganie się z PTSD, odrzuceniem, potępieniem, a w końcu odbudowę własnej tożsamości.