Lulla La Polaca Wiktor Krajewski, Andrzej Szwan Książka

„Lulla la Polaca” – Andrzej Szwan, Wiktor Krajewski

SZCZERY I BEZPRUDERYJNY WYWIAD Z NAJSTARSZĄ POLSKĄ DRAG QUEEN „Gdybym się bał, nie doświadczyłbym tylu cudownych chwil, które będę pamiętać do końca życia. A uwierz mi: żyć, to ja potrafię... Wyjątkowo potrafię”! Szpilki założył pierwszy raz w wieku kilku lat, ale drag queen został po siedemdziesiątce. Pamięta powstanie warszawskie, teraz jeździ na parady równości do Berlina. Choć marzył o aktorstwie, całe życie przepracował w branży budowlanej. Kiedy wracał z kontraktów w Libii i Iraku, rzucał się w wir zakazanych gejowskich imprez. Mimo że kończy 86 lat i ma już naszykowaną urnę w kształcie szpilki, jego kariera nie zwalnia: nakręcono o nim dokument, został twarzą marki kosmetycznej, wystąpił w teatrze i teledyskach Ralpha Kamińskiego. Kocha życie i ludzi. Nigdy się nie zatrzymuje. Nigdy nie ma dość. W rozmowie z Wiktorem Krajewskim Andrzej Szwan, znany światu jako Lulla La Polaca, opowiada o początkach kariery w świecie drag, kulisach gejowskiego życia w PRL-u i odkrywaniu swojej tożsamości. Bo choć starość – jak miłość – zawsze przychodzi niespodziewanie, Lulla udowadnia, że w każdym wieku można czerpać z życia pełnymi garściami.

Biografia bohaterki

Książka „Lulla la Polaca” to prawdziwie wyjątkowy wywiad z Andrzejem Szwanem, znanym jako najstarsza polska drag queen, który dzieli się swoim niezwykłym życiem jako Andrzeja i jako Lulli – to biografia artystki niepokornej i pełnej nadziei. Andrzej Szwan urodził się 16 sierpnia 1938 roku w Warszawie. Gdy wybuchła wojna, został przygarnięty przez rodzinę Zająców, a ostatecznie zaopiekowała się nim Janina Stawska, siostra jego ojca. Szwan nie ukrywał nigdy, że to właśnie ją uznawał za swoją prawdziwą rodzinę, w odróżnieniu od rodziców biologicznych. Po wojnie wychowywał się na warszawskiej Pradze, od zawsze przejawiał zainteresowania artystyczne. Z damskimi ubraniami eksperymentował już jako młody chłopak, a kobiece kreacje były tym bardziej fascynujące, że był to czas mundurków, szarości. Biografia ukazuje jego marzenia o karierze aktorskiej, które jednak nie ziściły się od razu – młody Andrzej z konieczności musiał zacząć pracować. Jego droga zawodowa prowadziła przez działy ekonomiczne i chemiczne w przedsiębiorstwach transportowych i przemysłu chemicznego. Zwiedził też dzięki niej Libię i Irak – znalazł się tam na kontraktach jako urzędnik państwowy. W jego sercu zawsze pozostawała jednak sztuka i fascynacja kobiecością, bo pseudonim Lulla la Polaca narodził się już w latach 70. Postać, która mogłaby nosić jej imię, powstała dopiero w 2010 roku. To wtedy biografia artystki Lulli się rozpoczęła – a wszystko za sprawą legendarnej Kim Lee, bo to właśnie ona zachęciła ją do debiutu scenicznego. Od tego momentu Lulla występuje w klubach, na festiwalach, paradach równości. Mimo zaawansowanego wieku Szwan nie zwalnia tempa: pojawia się w dokumentach, reklamach marek kosmetycznych, teledyskach, sztukach teatralnych. Zdjęcia Lulli można było oglądać w Vogue, a Szwan dzięki niej żyje tak naprawdę po raz drugi. To człowiek, który kocha życie, kocha ludzi i nie zamierza nigdy się zatrzymać.

Tło historyczne

Książka „Lulla la Polaca” osadzona jest w bogatym tle historycznym, które obejmuje czas od II wojny światowej aż po współczesną Polskę, z naciskiem na historię PRL jako kontekst życia środowiska gejowskiego i queerowego. Andrzej Szwan przeżył wojnę jako dziecko, a potem dorastał w cieniu komunizmu, a jego marzenia o karierze aktorskiej storpedowały trudne czasy oraz nagła choroba matki. W tej książce historia PRL ukazana jest przez pryzmat gejowskiego życia podziemnego – Szwan opisuje, jak w latach 50. i 60. spotykali się w kawiarniach jak Alhambra przy Alejach Jerozolimskich czy łaźniach na Krakowskim Przedmieściu, gdzie mimo represji kwitło ukryte życie towarzyskie. Nie bez znaczenia pozostaje akcja „Hiacynt”, która miała na celu rejestrowanie osób homoseksualnych w Polsce. Nie ominęła ona kręgu najbliższych Szwanowi osób – podkreśla on jednak solidarność społeczności w obliczu tego zagrożenia. W PRL-u organizował prywatne imprezy w damskich strojach, szukając koloru w szarym świecie, gdzie brak butików zmuszał do improwizacji przy użyciu ubrań z lumpeksów czy pożyczonych kreacji. Wyjazdy na kontrakty do Libii i Iraku w latach 70. i 80. pozwoliły mu na chwilę oddechu od reżimu, ale po powrotach rzucał się w wir zakazanych gejowskich balów. Biografia artystki nieodłącznie splata się z transformacją ustrojową – debiut Lulli w 2010 roku nastąpił już w Polsce demokratycznej, ale w dużej części książki niezwykle istotny jest kontrast barwnej osobowości Szwana z PRL-owską opresją, gdy homoseksualność stanowiła tabu i była piętnowana. Historia PRL ukazana jest jako okres ukrytej queerowej kultury: prywatne imprezy i odkrywanie tożsamości w cieniu cenzury. Współczesne parady równości w Berlinie i Polsce symbolizują, co prawda, postęp, jaki dokonał się od tamtego czasu, ale Szwan nie pomija w swojej opowieści o obecnych nagonkach na społeczność LGBTQ+, porównując je do dawnych represji. Książka „Lulla la Polaca” to więc nie tylko osobista historia, ale też kronika queerowej twarzy PRL-u – pokazująca, jak ludzie kształtowali przez lata swoją odwagę i kreatywność. Biografia artystki Lulli i artysty Andrzeja to symbol wytrwałości, wiary we własne ideały i znak, że odnaleźć siebie i żyć w zgodzie z własną duszą można w każdym wieku.

Emocje i przesłanie

„Lulla la Polaca” przepełniona jest emocjami – od wzruszeń po śmiech. Niesie także silne przesłanie o afirmacji życia bez względu na przeciwności, jakie nam zsyła. Szczerość wywiadu Wiktora Krajewskiego z Andrzejem Szwanem budzi czułość i empatię. Czytelnik widzi, co czuł Szwan, co budowało jego wspomnienia, co dawało mu największą radość w odkrywaniu tożsamości i dumę w później karierze drag queen. Tu szarość PRL-u kontrastuje z kolorem, brokatem, wymyślnymi kreacjami z tajnych imprez. Szwan z humorem i otwartością dzieli się swoimi historiami o pierwszych szpilkach, coming outach, ale też poświęca czas takim zagadnieniom jak akcja „Hiacynt” czy nietolerancja wobec osób LGBTQ+. Ogólny wydźwięk książki przepełniony jest jednak nadzieją. Szwan udowadnia, że nigdy nie jest za późno na spełnianie swoich marzeń, to człowiek, który zadebiutował na scenie w wieku 72 lat i w dalszym ciągu inspiruje młodszych występujących. Podkreśla też, jak istotna jest akceptacja samego siebie: bo Andrzej i Lulla to jedność, jedno bez drugiego nie istnieje. To człowiek, który nie zamierza nigdy się zatrzymać. Choć ma już wybraną urnę w kształcie szpilki, nie sprawia to, że myśli wyłącznie o przyszłym smutnym końcu, a wręcz przeciwnie: kocha ludzi, radość, kolor i życie. Andrzej Szwan wie, że bycie innym otwiera na świat, a dzięki niej wie to też czytelnik, któremu dodatkowo może to dodać motywacji, bo przecież w każdym wieku można być szczęśliwym i dzielić się swoim szczęściem – wystarczy spojrzeć na Lullę! Emocje książki to mieszanka ciepła, inspiracji i lekkości, z humorem rozładowującym ciężar historii. Książka „Lulla la Polaca” to afirmacja życia z wszystkimi jego blaskami i cieniami i przypomnienie, że kolorów możemy mu nadać zupełnie sami. Parafrazując tytuł: żyć to Lulla potrafi, a my możemy się od niej uczyć.

Szczegółowe informacje na temat książki Lulla La Polaca