Rafał Ziemkiewicz to jeden z najbardziej wyrazistych i kontrowersyjnych publicystów oraz pisarzy w Polsce. Urodził się 13 września 1964 roku w Piasecznie, jest absolwentem Wydziału Polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Talent pisarski przejawiał już od lat młodości, debiutując w 1982 roku opowiadaniem science-fiction w tygodniku „Odgłosy”. Jego pisarska kariera rozwijała się równolegle w dwóch nurtach: fantastyki, a później publicystyka Ziemkiewicza stała się znakiem rozpoznawczym tego autora.
Przez lata swojej działalności zawodowej Rafał A. Ziemkiewicz współpracował z wieloma redakcjami, wśród nich znalazły się pisma takie jak „Wprost”, „Newsweek Polska” czy „Rzeczpospolita”, prowadził także własne audycje radiowe i programy telewizyjne. Jego głos w polemikach medialnych i książki non-fiction wywoływały szerokie dyskusje i kontrowersje, czyniąc go postacią, której nie można pominąć w analizie polskiej debaty publicznej.
Obecnie Ziemkiewicz jest felietonistą tygodnika „Do Rzeczy” i dziennika „Fakt”, a także twórcą autorskiego serwisu na YouTube. Jego wszechstronna twórczość, zarówno beletrystyczna, jak i publicystyczna, przyniosła mu liczne nagrody literackie, w tym dwukrotnie Nagrodę im. Janusza A. Zajdla oraz nagrody Śląkfy.
Początki kariery pisarskiej Rafała A. Ziemkiewicza sięgają wczesnych lat 80. XX wieku, gdy jako student Wydziału Polonistyki UW zafascynował się literaturą fantastycznonaukową. Już w 1982 roku jego opowiadanie Z palcem na spuście ukazało się w „Odgłosach”, a rok później „Cortex cerebri” można było przeczytać w „Młodym Techniku”. To właśnie fantastyka była jego pierwszym literackim polem do popisu, co potwierdza nagroda w konkursie za opowiadanie "Pilot", którą zdobył jeszcze w trakcie studiów. Wyróżnienie to, przyznane przez tak znaczące podmioty jak Nasza Księgarnia, „Młody Technik", Młodzieżowa Agencja Wydawnicza i SFan Klub, zwiastowało jego przyszły sukces w świecie literatury.
W latach studenckich Ziemkiewicz był niezwykle aktywny w środowisku fanów fantastyki. Był współzałożycielem Grupy Literackiej Trust oraz działaczem klubu SFan i Polskiego Stowarzyszenia Miłośników Fantastyki. Aktywnie uczestniczył też w pracach Klubu Tfurców. Zamiłowanie do prozy z gatunku science-fiction widać w jego późniejszej twórczości, nawet tej publicystycznej, która często posługuje się metaforami i wizjami zaczerpniętymi z tego gatunku.
Jego wczesne teksty, choć osadzone w fantastycznym świecie, już wtedy dotykały głębszych, uniwersalnych tematów. To właśnie wtedy kształtował się jego charakterystyczny styl – bystry, ironiczny i pełen ukrytych znaczeń, który później wykorzysta w swojej publicystyce Ziemkiewicz.
W 1988 roku Rafał A. Ziemkiewicz rozpoczął karierę jako dziennikarz i publicysta. Od początku swojej drogi zawodowej związany był z redakcją „Gazety Polskiej”, a także publikował felietony i artykuły w tak poczytnych tygodnikach jak „Wprost” i „Newsweek Polska”. Jego pojedyncze teksty ukazywały się również w „Polityce” i „Rzeczpospolitej”. Ta wszechstronność i obecność w różnych mediach świadczą o jego profesjonalizmie i umiejętności dostosowania swojego stylu do wymagań różnych redakcji.
Współczesna publicystyka Ziemkiewicza jest nierozerwalnie związana z tygodnikiem „Do Rzeczy”, z którym współpracuje na stałe jako felietonista, oraz z sobotnio-niedzielnym wydaniem „Faktu”. Jest on także autorem wielu książek non-fiction, które stanowią zbiór jego publicystyki i esejów. Wśród najbardziej znanych są tomy "Zero zdziwień", "Viagra mać" czy "Frajerzy". Są to publikacje, które w ironiczny i często prowokujący sposób komentują polską rzeczywistość polityczną, społeczną i kulturalną.
Jego książki non-fiction to nie tylko zbiory felietonów, ale także spójne analizy, które zmuszają czytelnika do refleksji. Ziemkiewicz, posługując się swoim charakterystycznym, często sarkastycznym humorem, demaskuje absurdy życia publicznego i porusza tematy, które dla wielu są niewygodne. W swoich esejach często łączy historię z bieżącymi wydarzeniami, co pozwala mu na głębsze, bardziej kontekstualne spojrzenie na problemy. Jego publicystyka jest wyjątkowa ze względu na to, że ten autor zdecydowanie nie boi się kontrowersji, a język, jakim się posługuje, cechują dosadność i bezkompromisowość.
Choć Rafał A. Ziemkiewicz dziś może być znany głównie z publicystyki, jego dorobek prozatorski jest równie imponujący. To autor wielu powieści i zbiorów opowiadań, w których powraca do swoich fantastycznych korzeni. W jego dorobku znajdziemy takie tytuły jak:
Oprócz powieści, Ziemkiewicz opublikował również zbiory opowiadań, takie jak "Władca szczurów", "Śpiąca królewna", "Coś mocniejszego" czy "Zero złudzeń".
Wątki fabularne w jego prozie często łączą elementy science-fiction i fantasy z głębokimi rozważaniami na temat natury człowieka, społeczeństwa i polityki. Bohaterowie twórczości Ziemkieicza to często cynicy, którzy muszą zmierzyć się z absurdami otaczającego ich świata. To połączenie gatunków i tematów czyni jego prozę unikatową i sprawia, że jest ona ceniona przez fanów fantastyki, a także przez czytelników szukających w literaturze czegoś więcej niż tylko rozrywki.
Działalność Rafała A. Ziemkiewicza w mediach wykracza poza tradycyjną prasę. Był on związany z wieloma stacjami radiowymi, takimi jak Radio Wawa i Program IV Polskiego Radia. Przez lata tworzył także audycje w Polskim Radiu, między innymi w Jedynce i Trójce. Prowadził autorski program radiowy „Plusy dodatnie, plusy ujemne”, który cieszył się dużą popularnością.
Jego kariera telewizyjna także nie przeszła bez echa. Współpracował z TV Biznes i Telewizją Republika, a nawet jako prezenter telewizji śniadaniowej. Ta wszechstronność medialna, od radia, przez prasę, po telewizję i internet, jest dowodem na jego umiejętność dostosowania się do zmieniającego się rynku medialnego.
Od 15 listopada 2020 roku biografia Rafała Ziemkiewicza poszerzyła się o nowy rozdział – własny kanał na YouTube, na którym w swobodnej formie komentuje bieżące wydarzenia. Daje mu to możliwość bezpośredniego kontaktu z widzami i uniezależnienia się od tradycyjnych redakcji. Ten krok był naturalnym następstwem jego kariery publicystycznej, pozwalając mu na jeszcze bardziej bezpośrednie i niefiltrowane przekazywanie swoich poglądów.
Rafał A. Ziemkiewicz jest postacią, która nie unika polemik medialnych. Jego często prowokujące felietony i wypowiedzi wywołują burzliwe reakcje i podzielone zdania. Krytycy zarzucają mu zbyt ostre i jednostronne komentarze, a zwolennicy cenią go za odwagę w mówieniu o niewygodnych tematach.
Reakcje czytelników i widzów są bardzo zróżnicowane, ale jedno jest pewne – jego słowa nigdy nie przechodzą bez echa. Ziemkiewicz w swoich tekstach i wystąpieniach nie owija w bawełnę, co sprawia, że jedni go kochają, a inni nienawidzą. Ta polaryzacja opinii jest częścią jego medialnego wizerunku, który świadomie lub nieświadomie buduje od lat. Wzbudzając skrajne emocje, sprawia, że dyskusja, nawet najbardziej gorąca, staje się żywa i wciągająca, co jest jego celem.
Jego polemiki medialne, często dotykające kwestii politycznych i społecznych, są przykładem tego, jak publicysta może wpływać na książki non-fiction i książki o polityce oraz kształtować debatę publiczną w Polsce. Ziemkiewicz w swoich tekstach rzuca wyzwanie konwencjom i zmusza odbiorcę do myślenia, choć nie wszyscy zgadzają się z jego poglądami.
Pomimo kontrowersji, jakie wzbudza jego działalność, Rafał A. Ziemkiewicz jest wielokrotnie nagradzanym autorem. Jego talent literacki został doceniony w środowisku fantastycznym, gdzie jest dwukrotnym laureatem prestiżowej Nagrody im. Janusza A. Zajdla, przyznanej za powieści "Pieprzony los Kataryniarza" (1995) oraz "Walc stulecia" (1998). Ponadto, dwukrotnie otrzymał nagrodę Śląkfa jako Twórca Roku (1990, 1998).
Jego wkład w polską kulturę został także uhonorowany odznaczeniem państwowym – Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Te nagrody literackie i nominacje do nich świadczą o uznaniu dorobku twórczego Ziemkiewicza, zarówno przez krytyków, jak i czytelników. Potwierdzają, że to nie tylko publicysta, ale przede wszystkim wybitny pisarz, którego twórczość na swój sposób pozostawiła trwały ślad w polskiej literaturze fantastycznej.
Dla osób, które chcą lepiej poznać twórczość Rafała A. Ziemkiewicza, poniżej znajduje się wybrana bibliografia, obejmująca zarówno jego prozę fantastyczną, jak i książki non-fiction. To doskonały punkt wyjścia do zapoznania się z jego dorobkiem literackim.
Powieści:
Publicystyka (wybór):