Michaił Bułhakow

Michaił Bułhakow – mistrz rosyjskiej satyry

Michaił Bułhakow był rosyjskim dramaturgiem i pisarzem, uznawanym za jednego z najwybitniejszych twórców XX wieku oraz klasyka światowej literatury. Twórczość pisarza jest pełna ironii i satyry, która uwidacznia absurdy codziennego życia w Związku Radzieckim. Michaił Bułhakow wydał kilka powieści i kilkanaście sztuk teatralnych, które zyskały międzynarodowe uznanie. Do najbardziej znanych książek autora należy zaliczyć tytuł „Mistrz i Małgorzata”.

Biografia i twórczość

Michaił Bułhakow urodził się 15 maja 1891 roku, w Kijowie, a zmarł 10 marca 1940 roku, w Moskwie. W 1916 roku ukończył studia medyczne. W latach 1916-1919 pracował jako lekarz. W 1917 roku zmagał się z uzależnieniem od morfiny. Doświadczenia związane z nałogiem opisywał w swojej późniejszej twórczości. Michaił Bułhakow biografia to przede wszystkim błyskotliwa kariera dziennikarska i pisarska. W 1921 roku przeprowadził się do Moskwy, gdzie całkowicie poświęcił się pisaniu książek. Zmagał się z dużymi problemami z cenzurą władz, które nie akceptowały wątków jego powieści ujawniających prawdę o codziennych absurdach Związku Radzieckiego. Debiutem literackim pisarza był zbiór opowiadań zatytułowany „Diaboliada”, który został wydany w 1924 roku na łamach czasopisma Rossija. Autor przedstawia w nim absurdalne realia radzieckiej biurokracji, z którymi musi mierzyć się przeciętny obywatel ZSSR. W tym samym roku opublikowana została pierwsza powieść tego autora pt. „Biała gwardia”, której akcja toczy się w Kijowie ogarniętym wojną domową. W latach 1925-1927 ukazał się cykl siedmiu nowel Michaiła Bułhakowa, zatytułowany „Zapiski młodego lekarza”. Narratorem publikacji jest 24-letni medyk, który po studiach medycznych rozpoczyna praktykę na prowincji. W nowelach tego autora można odnaleźć wątki autobiograficzne Pisarza po uzyskaniu dyplomu pracował w odległej od Moskwy guberni smoleńskiej.

„Mistrz i Małgorzata”

Najbardziej znaną powieścią Michaiła Bułhakowa jest bez wątpienia „Mistrz i Małgorzata”. Publikacja uznawana jest za jedno z najważniejszych dzieł literatury światowej XX wieku. Autor pisał tę książkę od 1928 do 1940 roku. Powieść została pierwszy raz opublikowana w 1966 roku, w wersji ocenzurowanej. Pełna treść utworu ukazała się dopiero w 1973 roku. „Mistrz i Małgorzata” to opowieść o ponadczasowych wartościach, przepełniona wątkami fantastycznymi i satyrą, typową dla twórczości Michaiła Bułhakowa. Autor w bezkompromisowy sposób przedstawia przekrój społeczeństwa Związku Radzieckiego, obnażając przy tym jego wady, takie jak chciwość, donosicielstwo czy zazdrość. Akcja powieści rozgrywa się w Moskwie, w latach 30. XX wieku. Monotonne życie rosyjskich literatów i urzędników zostaje zakłócone przez pojawienie się profesora czarnej magii – Wolanda, który w rzeczywistości jest Szatanem. Michaił Bułhakow w „Mistrzu i Małgorzacie” wplata również wątki dotyczące fabuły powieści, nad którą pracuje tytułowy Mistrz, która to opowiada historię Jezusa sądzonego przez Poncjusza Piłata. Najbardziej rozpoznawalnym wątkiem tej książki jest wyjątkowa historia miłosna Mistrza i Małgorzaty. Tytułowa bohaterka jest w stanie zawrzeć pakt z diabłem, aby odzyskać ukochanego. Książka pt. „Mistrz i Małgorzata” uznawana jest za pozycję kultową, której przesłanie „rękopisy nie płoną” stało się ponadczasowe.

Satyra i krytyka systemu

Michaił Bułhakow w swoich powieściach posługuje się satyrą, za pomocą której jawnie krytykuje sowiecką rzeczywistość. Pisarz uwidacznia absurdy systemu komunistycznego, odwołując się do symboliki i wplatając elementy fantastyczne. Dzięki temu zabiegowi dzieła Michaiła Bułhakowa mają uniwersalne przesłanie. Pisarz w satyryczny sposób przedstawia nonsensy moskiewskiej biurokracji, wszechobecny terror polityczny, konformizm elit i moralny upadek społeczeństwa. Powieść pt. „Mistrz i Małgorzata” w dużej mierze może zostać odebrana jako satyra polityczna. Pisarz przedstawia realia terroru stalinowskiego, w którym donosicielstwo oraz aresztowania obywateli są na porządku dziennym i nikt nie może czuć się bezpiecznie. Autor bezkompromisowo pokazuje prawdę o systemie totalitarnym, w którym nie ma wolności słowa, a za wyrażanie swoich poglądów można zostać surowo ukaranym. W zbiorze opowiadań, zatytułowanym „Diaboliada” Michaił Bułhakow ukazuje praktyki biurokracji państwa totalitarnego. Mieszkańcy Związku Radzieckiego muszą zmagać się z bezsensownymi nakazami władzy, które nie mają nic wspólnego ze zdrowym rozsądkiem i logiką.

Styl i język

Styl pisarski Michaiła Bułhakowa jest jedyny w swoim rodzaju. Pisarz łączy w nim różne cechy gatunków i konwencji literackich, co daje niezwykłą mieszankę stylu, który nie jest możliwy do podrobienia. W twórczości tego autora wydarzenia realne przeplatają się z fantastyką. Zabieg ten tworzy jednolity i spójny świat, który staje się przez to dla czytelnika jeszcze bardziej absurdalny. Język, który w swojej twórczości wykorzystuje Michaił Bułhakow jest niezwykle bogaty i zróżnicowany. W zależności od charakteru postaci, pisarz posługuje się językiem potocznym, wulgarnymi wypowiedziami moskiewskiego półświatka czy pięknym językiem rosyjskim literatów. Książki Michaiła Bułhakowa są również pełne czarnego humoru, wyważonego sarkazmu i ironii, za pomocą których autor krytykuje system totalitarny. Humor ten często miesza się z tragizmem sytuacji, co jest charakterystyczne dla Michaiła Bułhakowa.

Dziedzictwo literackie

Michaił Bułhakow pozostawił po sobie niezwykłe dziedzictwo literackie. Pisarz jest uznawany za jednego z najważniejszych prozaików tworzących w XX wieku. Powieści tego autora sprawiły, że literatura rosyjska stała się jeszcze bardziej rozpoznawalna na świecie. Twórczość Michaiła Bułhakowa zestawiana jest z takimi wielkimi nazwiskami, jak Fiodor Dostojewski czy Lew Tołstoj. Jedną z przyczyn popularności publikacji tego pisarza jest uniwersalność tematów w nich poruszanych. Motywy, do których można zaliczyć walkę dobra ze złem, siłę prawdziwej miłości czy pragnienie wolności słowa oraz wolności twórczej są całkowicie ponadczasowe i doskonale rozumiane przez czytelników na całym świecie. Tematyka twórczość Michaiła Bułhakowa sprawiła, że na zawsze stał się on synonimem odważnego twórcy, który nie boi się krytykować systemu totalitarnego.

Michaił Bułhakow jest niezwykle cenionym pisarzem, którego twórczość była nierozerwalnie związana z historią Związku Radzieckiego. Bogaty dorobek pisarza do dzisiaj inspiruje czytelników na całym świecie.