„Chiny jednego dziecka” – Nadia Urban, Piotr Sochoń, Weronika Truszczyńska
Pierwszy polski reportaż o tym, jak polityka jednego dziecka stworzyła współczesne Chiny
Czy Chińczyk bez mieszkania ma szansę znaleźć żonę?
Jak Państwo Środka stało się państwem kujonów?
Czemu najdroższe panny młode to te, które mają braci?
Dlaczego w Chinach każdego roku dokonuje się więcej aborcji niż rodzi się dzieci?
Kogo nazywa się „nagimi gałęziami”?
W ostatnich latach Chiny stały się potężnym graczem na arenie międzynarodowej. Nazywane są fabryką świata, podbijają rynek technologiczny, a ich rola w światowej polityce rośnie. Jednak co tak naprawdę ukształtowało chińskie społeczeństwo?
Choć teoretycznie polityka jednego dziecka miała na celu uniknięcie przeludnienia, konsekwencje okazały się zdecydowanie dalej idące. To dzięki niej Chiny stały się nowoczesnym społeczeństwem, dla którego modernizacja i wzrost gospodarczy stanowią priorytet. Jednocześnie wysoką cenę zapłaciły za to miliony osób: matki poddawane przymusowej sterylizacji, córki, które porzucano lub sprzedawano obcym rodzinom, by wychować je na żony, a także synowie, dla których zwyczajnie brakuje partnerek.
Jak polityka jednego dziecka zmieniła Chiny? O jej historii i konsekwencjach opowiadają twórcy podcastu Mao Powiedziane
Twórcy podcastu Mao Powiedziane, Weronika Truszczyńska, Nadia Urban i Piotr Sochoń, znają Państwo Środka od podszewki. Od lat mieszkają w Szanghaju i przybliżają Polakom nieznane oblicze Chin. Każdego odcinka ich podcastu słucha kilkadziesiąt tysięcy osób. W tym znakomitym reportażu odkrywają, jak głęboko w chińskim społeczeństwie zakorzeniła się polityka jednego dziecka i jakie są jej następstwa.
Weronika Truszczyńska – sinolożka, absolwentka studiów o współczesnych Chinach na East China Normal University. Właścicielka firmy handlowej w Szanghaju oferującej polskim biznesom konsultacje i tłumaczenia polsko-chińskie. Od niedawna także pilotka wycieczek do Państwa Środka. Od 2015 roku tworzy najpopularniejsze w polskim internecie treści o Chinach, pisze książki i e-booki. Najbardziej znany – Jak podróżować po Chinach – pomógł tysiącom polskich turystów zgłębić ten kraj na własną rękę.
Nadia Urban – doktorantka, autorka prac naukowych, edukatorka. Zajmuje się badaniem algorytmów mediów społecznościowych, łącząc perspektywę techniczną z analizą ich wpływu na życie społeczne. Prowadzi zajęcia uniwersyteckie z Computational Social Science, uczy młodzież szkolną o sztucznej inteligencji i analizy danych oraz organizuje warsztaty popularyzujące wiedzę o AI. Od 2017 roku mieszka w Państwie Środka, gdzie ukończyła z wyróżnieniem studia magisterskie o współczesnych Chinach.
Piotr Sochoń – badacz współczesnych Chin, doktorant prawa. W swojej pracy łączy analizy chińskiego systemu prawnego i regulacji nowych technologii z wykorzystaniem programowania i metod ilościowych. Założył Fundację Horizoom, aby pomagać instytucjom i firmom lepiej rozumieć chińską rzeczywistość.
Polityka jednego dziecka - czym była?
Książka stworzona przez Weronikę Truszczyńską, Nadię Urban i Piotra Sochonia, twórców popularnego podcastu Mao Powiedziane, to pierwszy polski reportaż dogłębnie analizujący, jak polityka jednego dziecka ukształtowała współczesne Chiny. Ta strategia polityczna, wprowadzona pod koniec lat 70. XX wieku, była oficjalnie motywowana koniecznością uniknięcia przeludnienia i zapewnienia zasobów dla szybko rosnącej demografii kraju. Nałożenie na rodziny obowiązku posiadania tylko jednego dziecka miało na celu wsparcie szybkiej modernizacji i wzrostu gospodarczego. Autorzy, znający Państwo Środka od podszewki dzięki wieloletniemu życiu i pracy w Szanghaju, dowodzą, że choć cel był w teorii pełen zalet, konsekwencje poszły w znacznie gorszym kierunku.
Konsekwencje społeczne i demograficzne
Analiza przedstawiona w książce ujawnia głębokie i niekiedy dramatyczne konsekwencje polityki jednego dziecka dla chińskiego społeczeństwa. Restrykcyjne zasady doprowadziły do masowych aborcji, w tym przymusowych, oraz do zjawiska porzucania lub sprzedawania noworodków płci żeńskiej – bo większość rodzin pragnęła mieć jednak syna. Konsekwencją tej polityki jest więc ogromna dysproporcja płci – brak partnerek dla milionów mężczyzn. Pociągnęła ona za sobą również specyficzne skutki ekonomiczne i społeczne, na przykład wzrost kosztów „panieńskich” posagów, szczególnie dla tych kobiet, które mają braci.
Dramaty ludzkie i osobiste historie
W reportażu twórców podcastu Mao Powiedziane czytelnik może dowiedzieć się więcej o tym, jak dramatyczne skutki przyniosła polityka jednego dziecka. To nie tylko daleko idące konsekwencje demograficzne, statystyczne, ale przede wszystkim historie pojedynczych ludzi. To dramaty matek poddawanych przymusowej sterylizacji lub zmuszanych do aborcji oraz trudny los dziewczynek, które porzucano, aby mieć kolejną szansę na urodzenie syna. Chiny jawią się w tym kontekście jako kraj, w którym państwowa interwencja w najbardziej intymną sferę życia doprowadziła do głębokich urazów psychicznych i etycznych dylematów. Autorzy rzetelnie relacjonują, jak te traumy wpłynęły na relacje rodzinne i społeczne, tworząc społeczeństwo obarczone poczuciem straty i niesprawiedliwości.
Chiny po zniesieniu polityki
W 2016 roku Chiny oficjalnie odeszły od polityki jednego dziecka, przechodząc na politykę dwojga, a następnie trojga dzieci w obliczu postępującego kryzysu demograficznego. Była to reakcja władz na widoczne starzenie się społeczeństwa. Reportaż Truszczyńskiej, Urban i Sochonia nie kończy się jednak na dacie zniesienia tej doktryny, lecz analizuje, dlaczego ta zmiana nie przyniosła oczekiwanego wyżu demograficznego. Po dziesięcioleciach przymusowego ograniczania liczby potomstwa chińskie społeczeństwo dostosowało się do modelu jedynactwa. Konsekwencje polityki jednego dziecka zdecydowanie są w Chinach w dalszym ciągu widoczne.
Wpływ na współczesne Chiny
Książka pokazuje, że polityka jednego dziecka to nie tylko historia, ale czynnik, który wciąż silnie oddziałuje na współczesne Chiny. Mimo oficjalnego zniesienia w dalszym ciągu wywiera ona trwały wpływ na gospodarkę kraju, jego rynek pracy i kulturę. Autorzy wnikliwie analizują, w jaki sposób brak równowagi płci i starzenie się społeczeństwa chińskiego wpłyną na przyszłą siłę roboczą i zdolność Państwa Środka do utrzymania szybkiego wzrostu gospodarczego. Pokazują, jak nieludzki przymus stworzył kraj, w którym wartość jednostki jest często mierzona jej sukcesem. Reportaż jest więc niezwykle istotnym źródłem wiedzy na temat współczesnej historii Chin.
Dla zainteresowanych Chinami i reportażem
Ten znakomity reportaż jest lekturą obowiązkową dla osób zainteresowanych Chinami. Stanowi on dogłębną analizę mechanizmów kontroli państwowej i ukazuje skomplikowane relacje między polityką a życiem jednostki w tym kraju. Piotr Sochoń, Weronika Truszczyńska i Nadia Urban oferują czytelnikom wyjątkowe spojrzenie na drugą stronę chińskiego cudu gospodarczego. Ich wiedza połączona ze specyficzną perspektywą outsidera czyni ten reportaż wartym przeczytania i zapamiętania na długo.
Oceny i recenzje książki Chiny jednego dziecka
Powiedz nam, co myślisz!
Pomóż innym i zostaw ocenę!
Zaloguj się, aby dodać opinię
Ten produkt nie ma jeszcze żadnych recenzji
Pomóż innym i zostaw ocenę!