Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim - Jerzy Jarniewicz  | okładka
Oprawa miękka
Wydanie: pierwsze

Pierwsze wydanie: 2012-07-23

ISBN: 978-83-240-2211-3
EAN: 9788324022113
Opracowanie graficzne: Daria Mielcarzewicz
Liczba stron: 224
Wydawnictwo: Znak
Format: S6(124x195)
Cena detaliczna: 37,90 zł

25,77 zł

Produkt niedostępny

25,77 zł - najniższa cena z 30 dni przed obniżką


Opis

Ta książka uświadamia przyszłym tłumaczom, na jak wiele pułapek i dylematów natkną się w tym zawodzie

Jerzy Jarniewicz, uznany tłumacz i literaturoznawca, z ogromną erudycją przybliża czytelnikom problemy związane z przekładem literackim, zwłaszcza z języka angielskiego.

Zaczyna od rozważań nad zmieniającym się na przestrzeni historii literatury statusem tłumacza i podstawowymi typami tłumaczy. Następnie omawia stereotyp poetyckości w polskich przekładach poezji, poetykę nadmiaru, czyli dodawanie rzeczy nieobecnych w oryginale, oraz problemy z rodzajem gramatycznym i oddaniem oryginalnego tytułu. Jarniewicz zajmuje się zarówno przekładami z polskiego na języki obce - między innymi "Trenów" Kochanowskiego, "Ferdydurke" i "Trans-Atlantyku" Gombrowicza oraz "Solaris" Lema, jak i z angielskiego na polski - dzieł Edgara Allana Poe, Jane Bowles, T.S. Eliota czy Jamesa Joyce'a. Porównuje również dwa przekłady Winnie the Pooh A.A. Milne'a.

Ta książka uświadamia przyszłym tłumaczom, na jak wiele pułapek i dylematów natkną się w tym zawodzie, a praktykom przypomina, jak wiele wyzwań jeszcze przed nimi. 

Inni klienci sprawdzali również

18,94 zł 19,31 zł - najniższa cena 29,00 zł - cena detaliczna

Ginekolodzy - Thorwald Jurgen | mała okładka
-40 %

Ginekolodzy

Jürgen Thorwald

7.6 / 10 (2504 ocen)

26,77 zł 26,77 zł - najniższa cena 44,90 zł - cena detaliczna

19,90 zł 19,90 zł - najniższa cena 19,90 zł - cena detaliczna

26,61 zł 25,08 zł - najniższa cena 36,90 zł - cena detaliczna

22,50 zł 22,50 zł - najniższa cena 49,99 zł - cena detaliczna

Czy umiem się dzielić?
 - Mo Willems | mała okładka
-28 %

Czy umiem się dzielić?

Mo Willems

8.5 / 10 (15 ocen)

21,57 zł 21,57 zł - najniższa cena 29,90 zł - cena detaliczna

20,25 zł 5,00 zł - najniższa cena 44,99 zł - cena detaliczna

Bestseller

29,25 zł 29,99 zł - najniższa cena 44,99 zł - cena detaliczna

27,90 zł 27,90 zł - najniższa cena 45,00 zł - cena detaliczna

103,83 zł 82,49 zł - najniższa cena 109,99 zł - cena detaliczna

Inne książki tego autora

Puste noce - Jerzy Jarniewicz | mała okładka
-21 %

Puste noce

Jerzy Jarniewicz

6.5 / 10 (13 ocen)

21,21 zł 15,51 zł - najniższa cena 27,00 zł - cena detaliczna

Skądinąd - Jerzy Jarniewicz | mała okładka
-21 %

Skądinąd

Jerzy Jarniewicz

7.6 / 10 (9 ocen)

38,48 zł 28,18 zł - najniższa cena 49,00 zł - cena detaliczna

Mondo cane
 - Jerzy Jarniewicz | mała okładka
-34 %

Mondo cane

Jerzy Jarniewicz

6.1 / 10 (119 ocen)

20,98 zł 20,98 zł - najniższa cena 32,00 zł - cena detaliczna

Mondo cane w.2022 - Jerzy Jarniewicz | mała okładka
-35 %

Mondo cane w.2022

Jerzy Jarniewicz

6.0 / 10 (1 ocena)

25,52 zł 22,43 zł - najniższa cena 39,00 zł - cena detaliczna

Inne książki z tej kategorii

Czytając - Józef Czapski  | mała okładka
-32 %

Czytając

Józef Czapski

7.6 / 10 (34 ocen)

26,99 zł 26,99 zł - najniższa cena 39,90 zł - cena detaliczna

Gadka. W sześćdziesiąt języków dookoła Europy
 - Gaston Dorren | mała okładka
-37 %

Gadka. W sześćdziesiąt języków dookoła Europy

Gaston Dorren

7.2 / 10 (223 ocen)

28,42 zł 28,42 zł - najniższa cena 45,00 zł - cena detaliczna

42,26 zł 42,26 zł - najniższa cena 49,00 zł - cena detaliczna

24,71 zł 24,79 zł - najniższa cena 39,99 zł - cena detaliczna

24,14 zł 24,70 zł - najniższa cena 35,00 zł - cena detaliczna

43,99 zł 43,99 zł - najniższa cena 64,99 zł - cena detaliczna

33,99 zł 33,99 zł - najniższa cena 49,99 zł - cena detaliczna

Joga a psychoterapia. Zawiłości ludzkiej psyche - Swami Ajaya, Swami Rama, Rudolpy Ballentine | mała okładka
-36 %

Joga a psychoterapia. Zawiłości ludzkiej psyche

Swami Ajaya, Swami Rama, Rudolpy Ballentine

7.2 / 10 (6 ocen)

32,07 zł 29,77 zł - najniższa cena 49,90 zł - cena detaliczna

47,59 zł 47,59 zł - najniższa cena 69,99 zł - cena detaliczna

W poszukiwaniu utraconego smaku - Stefan Grajek | mała okładka
-32 %

W poszukiwaniu utraconego smaku

Stefan Grajek

7.6 / 10 (5 ocen)

33,70 zł 33,70 zł - najniższa cena 49,90 zł - cena detaliczna

Recenzje

Zapraszamy do napisania własnej recenzji, możesz wysłać do nas tekst przez formularz.

Recenzja książki z punktu widzenia przydatności w zakresie przekładu

opinia recenzenta nie jest potwierdzona zakupem 2016-04-04

Jerzy Jarniewicz, autor książki pt. „Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim", to poeta, krytyk literacki i tłumacz. Wydał kilkanaście tomików poetyckich oraz kilka książek z dziedziny krytyki literackiej. Tłumaczył dzieła anglojęzycznych pisarzy, takich jak James Joyce, Philip Roth, Craig Raine. W 2008 roku był nominowany do Literackiej Nagrody Nike. We wspomnianej książce porusza zagadnienia związane z przekładem literackim.

Pomimo tego, że książkę tę zalicza się do dziedziny wspomnianej wyżej krytyki literackiej, zawiera ona bardzo dużo przydatnych dla tłumaczy informacji z zakresu przekładoznawstwa. Jarniewicz zwraca uwagę na istotne elementy, z którymi każdy tłumacz powinien zapoznać się przed przystąpieniem do pracy. Nie jest to dzieło ściśle teoretyczne. Autor dla swoich spostrzeżeń dobiera odpowiednie i licznie pojawiające się w książce przykłady z klasyków światowej prozy i poezji. Przytacza dzieła oraz przekłady takich rodzimych autorów, jak Kochanowski, Gombrowicz, czy Lem, jak również zagranicznych, jak Eliot i Joyce. „Gościnności słowa..." będąc pracą naukową zawiera elementy stylu potocznego, co czyni ją łatwą w odbiorze, a jednocześnie zawiera wiele odwołań do teorii przekładoznawstwa, co uwidacznia zaangażowanie i wkład autora w tę dziedzinę. Sama książka dzieli się na trzy części.
W pierwszej części zatytułowanej Tłumacz, autor, dzieło Jarniewicz ukazuje w ciekawy sposób, bo na podstawie dwóch okładek tomu wierszy Seamusa Heaneya wydanych w odstępie kilkunastu lat, zmiany związane z rolą i znaczeniem tłumacza, które zaszły na polskim rynku wydawniczym. Przytoczony przykład ukazuje wzrost prestiżu, jaki tłumacze literaccy zyskali na przełomie tych lat, gdyż wcześniej informacja o tym, kto przetłumaczył książkę znajdowała się wewnątrz, a teraz można spotkać ich nazwiska bezpośrednio pod nazwiskami autorów. Pierwsza część nie jest jednak ściśle teoretyczną, ponieważ już tutaj, w rozdziale zatytułowanym Kto tak pięknie gra..., pojawia się krytyczna analiza polskich przekładów poezji współczesnej. Bardzo istotnym zagadnieniem, któremu w pracach naukowych z dziedziny przekładoznawstwa poświęca się stosunkowo mało uwagi, jest tłumaczenie tytułów książek. Autor poświęcił mu jeden rozdział, gdzie dokładnie ukazuje rolę, jaką tytuł pełni w przekładzie i to, jak zazębia się z tekstem utworu. Pod koniec pierwszego rozdziału autor pisze, że: „umiejętność określenia funkcji pełnionej przez tytuł leży u podstaw jego udanego przekładu" . Natomiast w podrozdziale o filozoficznym tytule Tłumaczyć, nie tłumaczyć, zwraca uwagę na to, jak wraz ze wzrostem popularności, jaką cieszy się nauka języków obcych zmienia się podejście do tłumaczenia tytułów oraz imion bohaterów książek, które często stają się tytułami, jak na przykład Mary Poppins.
W pierwszym rozdziale części drugiej autor przytacza historię anglojęzycznych przekładów polskich pisarzy. Zwraca uwagę na to, że znaczenie dla Zachodu mieli głównie pisarze debiutujący po II wojnie światowej, a jednocześnie małą uwagę poświęcano twórcom z bardziej zamierzchłych lat. W rozdziale przytaczany jest przekład „Trenów" Jana Kochanowskiego. Autor podkreśla wielką rolę, jaką dzieła wspomnianego poety odegrały w Polsce oraz ich wpływ na kształtowanie się języka polskiego. Od informacji teoretycznych dotyczących autora i dzieła płynnie przechodzi do analizy fragmentów oryginału z przekładem wykonanym przez Stanisława Barańczaka i Seamusa Heaneya. Jarniewicz słusznie zwraca uwagę na zauważalnie różniący się od oryginału rejestr. Autorom przekładu zarzuca upotocznienie podniosłości języka Kochanowskiego, który co prawda stosował elementy języka potocznego, lecz zawsze w sposób poetycki. Kontynuując część drugą pt. Z naszego na obce, autor posiłkuje się przekładami Gombrowicza na język angielski. Słusznie krytykuje wydane w Stanach Zjednoczonych tłumaczenie Erica Mosbachera, który zamiast z języka polskiego tłumaczył „Ferdydurke" z istniejących już przekładów - francuskiego i niemieckiego. Przez to zostaje utracony niepowtarzalny styl, a samo dzieło staje się jedynie modelową powieścią realistyczną. Dalej zapoznajemy się z całą historią przekładów Gombrowicza, po czym następuje krytyka przekładu Danuty Borchardt. Krytyka ta nie we wszystkich przypadkach jest wystarczająco uzasadniona. Dotyczy to fragmentu, w którym występuje wyrażenie „stroić miny". Tłumaczka zastąpiła je dwuwyrazowym idiomem „pull faces", który zgodnie z definicją występującą w słowniku jest stosownym ekwiwalentem. Jarniewicz zarzuca, że wspomniany idiom za każdym razem występuje w swojej pełnej formie, co jest oczywiste i zgodne z definicją słownikową idiomu. Autor przyznaje, że użycie go przez tłumaczkę w jego pełnej formie jest jedynie częściowo usprawiedliwione, nie podając innego, alternatywnego rozwiązania. W „Gościnności słowa..." zostaje również poruszona kwestia anglojęzycznych przekładów Herberta. Przytoczone przykłady pokazują, że pomimo jego prostego i - jak określa go autor - „przeźroczystego" języka, interpretacji, a co za tym idzie przekładów wierszy może być wiele. Nawet proste słowa pojawiające się w poezji Herberta, które mają jedynie jeden obcojęzyczny ekwiwalent mogą być interpretowane w różny sposób. Autor udowadnia przez to, że styl Herberta wcale nie jest przewidywalny i nawet najprostsze wiersze mogą przysparzać kłopotów tłumaczom. Będąc tłumaczem warto dokonywać takich porównań, ponieważ mogą one pomóc w doborze odpowiednich strategii tłumaczeniowych.
Część trzecia poświęcona jest polskim przekładom zagranicznych pisarzy. Są to przekłady na rodzimy język autora, co tłumaczy jego dokładność i wnikliwość podczas ich badania. W pierwszym rozdziale bardzo dokładnie analizuje dwa przekłady „Człowieka tłumu". Objaśnia również czytelnikowi treść oryginału i przedstawia własną interpretację niektórych jego fragmentów, co pomaga czytelnikowi zrozumieć wiele niejasności. Swoje interpretacje popiera terminami słownikowymi, które bardzo często pokrywają się z tego twierdzeniami. Autor poświęcił również w swojej książce miejsce na krytykę bardzo wymagającego przekładu literatury dziecięcej, a dokładniej „Kubusia Puchatka" lub inaczej „Fredzi Phi-Phi". Pierwszy przekład Ireny Tuwim jest adaptacją, natomiast przekład Moniki Adamczyk można nazwać bardziej dosłownym. Jarniewicz słusznie zauważa, że przez brak jakichkolwiek zdrobnień „Fredzia Phi-Phi" będzie dla Polaków trudna w odbiorze. Nie tylko język dziecięcy jest ich pełen. Autor popiera swoje twierdzenie pokazując przykłady zdrobniałych słów, które na dobre weszły do języka polskiego. Pojawia się tutaj problem wyboru pomiędzy zachowaniem wierności oryginałowi, a dostosowaniem przekładu do kultury i języka polskiego. Po lekturze tego rozdziału nasuwa się wniosek, że nie warto popadać w skrajności, jak zrobiła to Monika Adamczyk. Jak mówi Jarniewicz „udany przekład artystyczny musi pozwolić sobie na niekonsekwencje". Następny rozdział jest autokomentarzem dotyczącym przekładu „Portretu artysty w wieku młodzieńczym" Jamesa Joyce'a. Autor porównuje własny przekład z wcześniejszym, wykonanym przez Zygmunta Allana. Dokładnie opisuje swoje wybory, przedstawia również charakterystyczny styl Joyce'a i jego gry słowne, które należało oddać.
Krytyka literacka poruszanych przez Jarniewicza dzieł jest uzasadniona. Można zarzucić mu jedynie brak jego własnych propozycji w przypadku krytyki przekładów na język angielski. Na pochwałę zasługuje część ostatnia poświęcona przekładom na język polski, w której z wielką dokładnością, nie pomijając żadnego szczegółu autor zwraca uwagę na najważniejsze aspekty tych przekładów. Jest to cenna lektura dla początkujących tłumaczy, ale również ludzi interesujących się literaturą, aby mogli zobaczyć subtelne różnice pomiędzy wyborami dokonywanymi podczas tłumaczenia, które są problematyczne nawet dla tak doświadczonych tłumaczy, jakim jest Jarniewicz.

O sztuce tłumaczenia

opinia recenzenta nie jest potwierdzona zakupem 2014-07-22

Przypomnijcie sobie ostatnią przeczytaną książkę zagraniczną. Przywołajcie jej tytuł oraz autora. Nie jest to trudne, prawda? Pamiętacie jej okładkę, bez problemu przypomnicie sobie jej treść, być może wciąż pamiętacie imiona bohaterów. A czy pamiętacie, kim była osoba, która dokonała jej przekładu? Lub może inaczej: czy w ogóle zwróciliście wagę na to, kto jest jej tłumaczem? Nie? No właśnie.

Powiedz, co sądzisz o tej książce

Dodaj recenzję+

Komentarze

Podziel się opinią z innymi czytelnikami i fanami księgarni.

Komentarze nie są potwierdzone zakupem