Ortodroma Mateusz Janiszewski

Oliwia Dąbrowska

Czyż nie tak wygląda życie?

2019-01-28 Każdy z nas jest podróżnikiem. Odwiedzamy miasta - te bliskie i dalekie, przemierzamy kontynenty i oceany. Jedni częściej, inni sporadycznie tylko.
Autem, pociągiem, samolotem. Są też tacy co wyłącznie własnych nóg używają.
Jednak nie tylko takie podróże człowiek w życiu odbywa. Najważniejsza jest ta, do której żadne środki transportu nie zawiozą.
Potrzebny jest moment, wlaściwa chwila, a czasem sytuacja niekiedy trudna, ekstremalna.
Żeby te nasze oczy nie na wpół, ale na oścież się otworzyły. Bo chociaż codziennie patrzymy to dużo nam z oczu unika.
Słuchamy, ale słowa nie w te dźwięki uderzają.
I czujemy, jednak zbyt wieloma zapachami karmieni, przestajemy je odróżniać powoli.
Ta podróż człowieka nie zawsze prosta i kolorowa jest. Czasem trzeba zęby zacisnąć, zmienić rząd albo miejsce, żeby widzieć lepiej.
Niekiedy trzeba do nowego portu popłynąć.
Dopiero kiedy z tej własnej podróży wrócimy to zaczynamy żyć.
Tak żyć nie na niby, tylko naprawdę.
Reportaż literacki „Ortodroma" porusza właśnie temat podróży. Tej dosłownej i metaforycznej.
Celem jest odległa i wymagająca Antarktyda, ale nie tylko. Kolejny cel wyprawy to poszukiwanie sensu i prawdy o życiu i samym sobie.
Wbrew pozorom jednak nie jest to lektura łatwa i lekka. Zagłębiając się w kolejne strony, przesiąkamy miejscami i sytuacjami, które opisuje autor.
Przed naszymi oczami maluje się obraz bezwzględnej przyrody, a także walki z samym sobą i swoimi ograniczeniami.
„Ortodroma" to najkrótsza droga pomiędzy dwoma punktami na powierzchni ziemi biegnąca po jej powierzchni.
Czyż nie tak właśnie wygląda życie?

Zdzisław Ruszkowski

ORTODROMA

2019-01-28 „ORTODROMA"
Autor: Janiszewski Mateusz.
„Ortodroma (gr. orthós - prosty, drómos - bieg, tor wyścigowy) - najkrótsza droga pomiędzy dwoma punktami na powierzchni kuli biegnąca po jej powierzchni.
W tym znakomitym reportażu literackim nawiązującym do najlepszych tekstów podróżniczych Janiszewski zabiera nas w nieznane, w wyprawę poza granice ludzkiej wytrzymałości, do świata, który jest skrajnie nieprzyjazny, ale który - jeśli się na niego otworzymy - nas przeniknie. W swym pojmowaniu bezkresu Janiszewski daje nam doświadczenie iście conradowskie. Dotknięcie tajemnicy".
Autor przemieszcza się szlakiem podróży Ernesta Shackleton'a z 1914 roku, który wyruszył na pokładzie Endurance w podróż, która przeszła do historii jako niezwykle barwna ale i dramatyczna. Mimo dobrego przygotowania nie wszystko poszło po myśli załogi biorącej w niej udział. Przyroda okazała się silniejsza i przez kilka miesięcy musieli pokonywać trudności, niekiedy była to walka o życie.
Janiszewski przenosi nas w podróż, którą odbywa w podobnych warunkach ponad sto lat później. Opisuje zapamiętane chwile, momenty przeżywanych trudności, walki z żywiołem. Jest okres spokoju, przygotowania do wyprawy, jak również niezwykle realistyczny, czasami dramatyczny przekaz z wyprawy. Trudności do pokonania, na granicy wytrzymałości człowieka, walka ze słabościami. Książka napisana jest nieco trudnym językiem. Wszystkie opisy akcji żeglarskich, przebiegu wyprawy czy wyposażenia statku, naszpikowane są terminologią znaną jedynie żeglarzom. Trzeba się napracować aby rozszyfrować użyte nazwy i zrozumieć o co chodzi.
Książkę wydało Wydawnictwo Znak Literanova.
Polecam, Zdzisław Ruszkowski.

 

Małgorzata W

Piękny, poetycki obraz dzikiej natury

2019-01-28 Ortodroma jest najkrótszą trasą pomiędzy dwoma punktami biognącą po powierzchni ziemi. To także tytuł książki Mateusza Janiszewskiego. W utworze autor nawiązał do wyprawy Ernesta Shackletona z 1914 roku, która była równie niezwykła, jak dramatyczna.

Autor ukazuje nam szczegóły własnej wyprawy tym samym szlakiem, ale w sto lat później. Odległa i trochę przerażająca Antarktyka to dla większości osób miejsce nieznane, wrecz abstrakcyjne. Opisy są jednak bardzo realistyczne, co pozwala nam wczuć się w sytuację bohatera i dostrzec piękno niezwykłej, potężnej natury.

Ortodroma to opowieść o walce z nieokiełznaną naturą oraz własnymi słabościami, a także o pokonywaniu przeszkód, nie tylko napotykanych w świecie rzeczywistym, ale również tych ukrytych na dnie ludzkiego serca i duszy.

Jedyną rzeczą w lekturze, która przysparzała mi trudności, była dość skomplikowana terminologia żeglarska użyta przez autora. Nie mniej jednak całość napisana jest pięknym, niemalże poetyckim językiem.

Reportaż jedyny w swoim rodzaju, wyjatkowa relacja z podróży w poszukiwaniu odpowiedzi na ważne dla pisarza pytania. Czas spędzony w samotności wyzwala najgłębsze pokłady myśli, które w codziennym życiu nie miałyby szansy zaistnieć.
Z utworu przebija refleksja, że warto czasem przystanąć i spojrzeć w głąb siebie.